१) गोवत्स व्दादशी
गायीच्या पूजनाव्दारे तिच्या सात्त्विक गुणांचा स्वीकार करणे. यालाच वसुबारस असेही म्हणतात या दिवशी गाय-गोऱ्या ला गुळ भाकर खाऊ घालतात.
२) धनत्रयोदशी
संध्याकाळी दिव्यामध्ये धने, मुंग आणि तेल टाकून दिवे लावतात. धने - धनवान, मुंग - नवीन धान्य म्हणून धन आणि धान्याची त्या घरात भरभराट राहते. एखादी नवीन वस्तू किंवा दागिने यांची हळद, कुंकू, अक्षदा, फुले वाहून पूजा करतात. त्यानंतर धने आणि गुळ याचा प्रसाद वाटतात.
३) नरक चतुर्दशी
पहाटेस लवकर उठून जिकडे तिकडे दिवे लावतात. नंतर घरातील सर्व लहानथोर मंडळी स्नान करतात. स्नान आटोपताच डाव्या पायाने नरकासुर म्हणून करांटे फोडतात. लहान मुले स्नान करीत असताना फटाके उडविले जातात. इष्टमित्रांसह उत्तम प्रकारचा फराळ करतात. भोजन झाल्यावर करमणूक करून सर्व दिवस आनंदात घालवितात. रात्री दिवे लावून आरास करतात.
४) लक्ष्मीपूजन
श्रीलक्ष्मी ही ऐश्वर्य-वैभव-समृद्धीची अधिष्ठात्री देवता आहे. ती संपत्ती-स्वरूप आहे.
श्रीलक्ष्मी ही आदिशक्ती आहे. तिचे रूप लक्ष वेधून घेणारे, आकर्षित करणारे, आल्हाद देणारे म्हणून तिला 'लक्ष्मी' म्हटले आहे. श्रीलक्ष्मीचे पूजन केल्याने दैन्य, दारिद्र्य दूर होते. ऐश्वर्य, वैभव, श्रीमंती, सुखशांती घरात येते. धंदा-व्यवसायात भरभराट होते.
त्यासाठी श्रीलक्ष्मीपूजन घरात, दुकानात, पेढीवर, कचेरीत, कारखान्यात व बँकेत भक्तिभावे करतात. आश्विन कृष्णपक्ष अमावस्येला दीपावलीच्या रात्री श्रीलक्ष्मी-पूजन सर्वत्र मोठ्या श्रद्धेने केले जाते. तिच्या कृपेने यथोच्छित धनसंपदा प्राप्त होते. घरात लक्ष्मी अखंड नांदते, असे शास्त्रपुराणे सांगतात.
५) बलिप्रतिपदा दिवाळी पाडवा अभ्यंगस्नानअत्यंत दानी असणाऱ्या बळीराजाची आठवण करणे. हा दिवस साडेतीन मुहूर्तांपैकी एक मुहूर्त आहे. या दिवशी बलीचे स्त्रीसह चित्र काढून त्यांची पूजा करतात. विक्रमसंवत सुरू असल्यामुळे व्यापारी लोक नवीन वर्षारंभ समजतात. आणि नवीन कीर्दखतावणी सुरू करतात.
६) भाऊबीज
भाऊबीजेला संध्याकाळी बहिणी चंद्राची पूजा करतात व भावाच्या आयुष्यासाठी उपवास करतात. या दिवशी बहिणीकडून ओवाळून घेऊन ओवाळणी घालावी. व्देष आणि असूया नष्ट करून वात्सल्यभाव जागृत करणे.
गायीच्या पूजनाव्दारे तिच्या सात्त्विक गुणांचा स्वीकार करणे. यालाच वसुबारस असेही म्हणतात या दिवशी गाय-गोऱ्या ला गुळ भाकर खाऊ घालतात.
२) धनत्रयोदशी
संध्याकाळी दिव्यामध्ये धने, मुंग आणि तेल टाकून दिवे लावतात. धने - धनवान, मुंग - नवीन धान्य म्हणून धन आणि धान्याची त्या घरात भरभराट राहते. एखादी नवीन वस्तू किंवा दागिने यांची हळद, कुंकू, अक्षदा, फुले वाहून पूजा करतात. त्यानंतर धने आणि गुळ याचा प्रसाद वाटतात.
३) नरक चतुर्दशी
पहाटेस लवकर उठून जिकडे तिकडे दिवे लावतात. नंतर घरातील सर्व लहानथोर मंडळी स्नान करतात. स्नान आटोपताच डाव्या पायाने नरकासुर म्हणून करांटे फोडतात. लहान मुले स्नान करीत असताना फटाके उडविले जातात. इष्टमित्रांसह उत्तम प्रकारचा फराळ करतात. भोजन झाल्यावर करमणूक करून सर्व दिवस आनंदात घालवितात. रात्री दिवे लावून आरास करतात.
४) लक्ष्मीपूजन
श्रीलक्ष्मी ही ऐश्वर्य-वैभव-समृद्धीची अधिष्ठात्री देवता आहे. ती संपत्ती-स्वरूप आहे.
श्रीलक्ष्मी ही आदिशक्ती आहे. तिचे रूप लक्ष वेधून घेणारे, आकर्षित करणारे, आल्हाद देणारे म्हणून तिला 'लक्ष्मी' म्हटले आहे. श्रीलक्ष्मीचे पूजन केल्याने दैन्य, दारिद्र्य दूर होते. ऐश्वर्य, वैभव, श्रीमंती, सुखशांती घरात येते. धंदा-व्यवसायात भरभराट होते.
त्यासाठी श्रीलक्ष्मीपूजन घरात, दुकानात, पेढीवर, कचेरीत, कारखान्यात व बँकेत भक्तिभावे करतात. आश्विन कृष्णपक्ष अमावस्येला दीपावलीच्या रात्री श्रीलक्ष्मी-पूजन सर्वत्र मोठ्या श्रद्धेने केले जाते. तिच्या कृपेने यथोच्छित धनसंपदा प्राप्त होते. घरात लक्ष्मी अखंड नांदते, असे शास्त्रपुराणे सांगतात.
५) बलिप्रतिपदा दिवाळी पाडवा अभ्यंगस्नानअत्यंत दानी असणाऱ्या बळीराजाची आठवण करणे. हा दिवस साडेतीन मुहूर्तांपैकी एक मुहूर्त आहे. या दिवशी बलीचे स्त्रीसह चित्र काढून त्यांची पूजा करतात. विक्रमसंवत सुरू असल्यामुळे व्यापारी लोक नवीन वर्षारंभ समजतात. आणि नवीन कीर्दखतावणी सुरू करतात.
६) भाऊबीज
भाऊबीजेला संध्याकाळी बहिणी चंद्राची पूजा करतात व भावाच्या आयुष्यासाठी उपवास करतात. या दिवशी बहिणीकडून ओवाळून घेऊन ओवाळणी घालावी. व्देष आणि असूया नष्ट करून वात्सल्यभाव जागृत करणे.
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा