औरंगाबादसर्वात मोठा प्रशासकीय विभाग
मुख्यालय : औरंगाबाद
क्षेत्रफळ : १०,१०७ चौ. किमी.
तालुके : ९
औरंगाबाद, कन्नड, खुल्ताबाद, गंगापूर, पैठण, फुलंब्री, सिल्लोड, सोयगाव, वैजापूर
प्रशासकीय विभागात ८ जिल्ह्यांचा समावेश होतो.
विस्तार : मराठवाडा विभागात, औरंगाबाद जिल्ह्याच्या पूर्वेस : जालना, पश्चिमेस : नाशिक, आग्नेयेस - बीड, दक्षिण व नैऋत्येस : अहमदनगर, उत्तरेस : जळगाव जिल्हा.
लोकसंख्या : २,८९७,०१३ लाख (इ. २००१)
नद्या : गोदावरी ही मुख्य नदी. पूर्णा, अंजना, शिवना, खाम, येळगंगा या उपनद्या. पुर्णेचा उगम : मेहूण (ता. कन्नड)
धरणे : गोदावरीवरील 'जायकवाडी' हा राज्याचा सर्वात मोठा बहुउद्देशीय प्रकल्प. त्याअंतर्गत पैठण येथे 'नाथसागर' जलाशय.
पिके : ज्वारी, ऊस, बाजरी, तेलबिया
औद्योगिक : वाळूंज, चिखलठाना येथे औद्योगिक संकुले, धूत यांचा व्हिडिओकॉन हा इलेक्ट्रॉनिक उद्योग.
लघुउद्योग : औरंगाबादच्या हिमरू शाली, महारू किनखाब. पैठणच्या पैठणी, दसन्नी, मंदिल.
शैक्षणिक : डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ (स्थापना : १९५८)
पर्यटन स्थळे :
औरंगाबाद : ५२ दरवाजांचे शहर, बिबिका मकबरा, पाणचक्की, मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ, दौलताबादनजिक 'देवगिरी' किल्ला.
औरंगाबाद - नगर, बीड सीमेवर जायकवाडी पक्षी अभयारण्य.
गौताळा - औटरमघाट हे औरंगाबाद-जळगाव सीमेवरील अभयारण्य.
वेरूळ : खुल्ताबाद तालुक्यात ऐतिहासिक लेणी व गुंफा मंदिरे, जगप्रसिध्द कौलास लेणे, १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी घृष्णेश्वर हे ज्योतिर्लिंग.
अजिंठा : सिल्लोड तालुक्यात जगप्रसिध्द लेणी.
पितळखोरा : कन्नड तालुक्यात, सर्वात प्राचीन बौद्धकालन लेणी.
पैठण (प्रतिष्ठान) : सातवाहनांची राजधानी, संत एकनाथांची जन्मभूमी, नाथसागर जलाशय.
आपेगाव : पैठण तालुक्यात, संत ज्ञानेश्वरांचे जन्मगाव.
म्हैसमाळ हे खुल्ताबाद तालुक्यातील थंड हवेचे ठिकाण.
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा