अमरावती
जिल्ह्याचे व प्रशासकीय विभागाचे मुख्यालय : अमरावती
क्षेत्रफळ : १२,२१० चौ. किमी.
महाराष्ट्रातील सहा प्रशासकीय विभागांपैकी एक
तालुके : १४
अमरावती, अचलपूर, अंजनगाव-सुर्जी, चांदूर-रेल्वे, चांदूर बाजार, चिखलदरा, तिवसा, धारणी, दर्यापूर, धामणगाव, नांदगाव-खंडेश्वर, मोर्शी, भातकुली, वरुड
विस्तार : जिल्ह्याच्या पूर्वेस, नागपूर व वर्धा जिल्हा, पश्चिमेस व नैॠत्येस - अकोला, दक्षिणेस - यवतमाळ
लोकसंख्या २००१ ची : ५,४९,५१०
नद्या : तापी, पूर्णा, वर्धा या मुख्य नद्या व त्यांच्या उपनद्या
तापी नदीच्या उपनद्या : गाडगा, काप्रा, सिपना
पूर्णेच्या उपनद्या : चंद्रभागा, शहानूर, पेढी
वर्धेच्या उपनद्या : माडू, चुडामण, वेंबळा, विदर्भा, चारघड, खोलाट
धरण प्रकल्प : वर्धा नदीवरील मोर्शी प्रकल्प पूर्णत्वाच्या प्रतिक्षेत
पिके : ऊस, तूर, कापूस, ज्वारी
फळ : संत्री, मोसंबी
औद्योग : कापसाच्या उत्पादनामुळे जिनिंग व प्रेसिंग उद्योग, कापड गिरण्या.
सातुर्णा येथे औद्योगिक वसाहत.
नांदगाव पेठ येथे औद्योगिक नागरी संकुल.
शिक्षणिक : कर्मयोगी संत गाडगेबाबा विद्यापीठ, अमरावती (१९८३ मध्ये)
पर्यटन स्थळे :
अमरावती -
जिल्हा व प्रशासकीय विभागाचे मुख्यालय, संत गाडगेबाबा विद्यापीठ.
कापसाची प्रमुख बाजारपेठ.
डॉ. शिवाजीराव पटवर्धन यांनी कुष्ठरोग्यांसाठी स्थापन केलेले तपोवन.
डॉ. पंजाबराव देशमुख यांची शिवाजी शिक्षण संस्था व श्रुध्दानंद छात्रालय, गाडगेबाबांची समाधी, गुरू हनुमान आखाडा.
चिखलदरा -
थंड हवेचे ठिकाण, विदर्भाचे नंदनवन, येथून जवळच 'बैराट' हे सातपुड्यातील सर्वोच्च शिखर.
चिखलदऱ्यात कॉफीचे मळे फुलू लागले आहेत.
मेळघाट येथे वाघांचे अभयारण्य.
मोर्शी -
तालुक्याचे ठिकाण, रिथपूर येथे चक्रधरस्वामींचे गुरू श्री गोविंदप्रभू यांची समाधी.
यावली -
राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराजांचे जन्मगाव.
मोझरी -
राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराजांचा 'गुरुकुंज आश्रम', तुकडोजींची समाधी.
कौंडिण्यपूर -
भगवान श्रीकृष्णांची पत्नी रुक्मिणीदेवी, तसेच नळ-दमयंती आख्यानातील दमयंती यांचे माहेरगाव असा पुरणात उल्लेख.
जिल्ह्याचे व प्रशासकीय विभागाचे मुख्यालय : अमरावती
क्षेत्रफळ : १२,२१० चौ. किमी.
महाराष्ट्रातील सहा प्रशासकीय विभागांपैकी एक
तालुके : १४
अमरावती, अचलपूर, अंजनगाव-सुर्जी, चांदूर-रेल्वे, चांदूर बाजार, चिखलदरा, तिवसा, धारणी, दर्यापूर, धामणगाव, नांदगाव-खंडेश्वर, मोर्शी, भातकुली, वरुड
विस्तार : जिल्ह्याच्या पूर्वेस, नागपूर व वर्धा जिल्हा, पश्चिमेस व नैॠत्येस - अकोला, दक्षिणेस - यवतमाळ
लोकसंख्या २००१ ची : ५,४९,५१०
नद्या : तापी, पूर्णा, वर्धा या मुख्य नद्या व त्यांच्या उपनद्या
तापी नदीच्या उपनद्या : गाडगा, काप्रा, सिपना
पूर्णेच्या उपनद्या : चंद्रभागा, शहानूर, पेढी
वर्धेच्या उपनद्या : माडू, चुडामण, वेंबळा, विदर्भा, चारघड, खोलाट
धरण प्रकल्प : वर्धा नदीवरील मोर्शी प्रकल्प पूर्णत्वाच्या प्रतिक्षेत
पिके : ऊस, तूर, कापूस, ज्वारी
फळ : संत्री, मोसंबी
औद्योग : कापसाच्या उत्पादनामुळे जिनिंग व प्रेसिंग उद्योग, कापड गिरण्या.
सातुर्णा येथे औद्योगिक वसाहत.
नांदगाव पेठ येथे औद्योगिक नागरी संकुल.
शिक्षणिक : कर्मयोगी संत गाडगेबाबा विद्यापीठ, अमरावती (१९८३ मध्ये)
पर्यटन स्थळे :
अमरावती -
जिल्हा व प्रशासकीय विभागाचे मुख्यालय, संत गाडगेबाबा विद्यापीठ.
कापसाची प्रमुख बाजारपेठ.
डॉ. शिवाजीराव पटवर्धन यांनी कुष्ठरोग्यांसाठी स्थापन केलेले तपोवन.
डॉ. पंजाबराव देशमुख यांची शिवाजी शिक्षण संस्था व श्रुध्दानंद छात्रालय, गाडगेबाबांची समाधी, गुरू हनुमान आखाडा.
चिखलदरा -
थंड हवेचे ठिकाण, विदर्भाचे नंदनवन, येथून जवळच 'बैराट' हे सातपुड्यातील सर्वोच्च शिखर.
चिखलदऱ्यात कॉफीचे मळे फुलू लागले आहेत.
मेळघाट येथे वाघांचे अभयारण्य.
मोर्शी -
तालुक्याचे ठिकाण, रिथपूर येथे चक्रधरस्वामींचे गुरू श्री गोविंदप्रभू यांची समाधी.
यावली -
राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराजांचे जन्मगाव.
मोझरी -
राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराजांचा 'गुरुकुंज आश्रम', तुकडोजींची समाधी.
कौंडिण्यपूर -
भगवान श्रीकृष्णांची पत्नी रुक्मिणीदेवी, तसेच नळ-दमयंती आख्यानातील दमयंती यांचे माहेरगाव असा पुरणात उल्लेख.
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा